Vụ
Maneli (Maneli Affair)
1. Vụ Maneli (Mối tình Maneli) nghĩa là
gì?
Cuộc thương thảo bí mật của em trai cố Tổng Thống Ngô
Đình Diệm là ông Ngô Đình Nhu với Cộng Sản Hà Nội nhằm thúc đẩy hai miền Nam –
Bắc của Việt Nam né tránh một cuộc xung đột ý thức hệ ngu xuẩn chỉ có lợi cho
Trung Quốc được giới tình báo Hoa Kỳ tặng cho một cái tên là «Mối tình Maneli» («Maneli affair»)
Trong cuộc thương thảo này, Việt Nam Cộng Hòa đồng ý
viện trợ kinh tế bao gồm lúa gạo, sản phẩm gia dụng và y tế cho Cộng Sản Hà Nội
nếu Cộng Sản Hà Nội đồng ý tuyên bố đứng trung lập, không gia nhập khối Xã Hội
Chủ Nghĩa và cùng với Việt Nam Cộng Hòa tham gia liên minh «Các Nước Không Liên Kết» của ấn Độ. Việt
Nam Cộng Hòa cam kết thương mại trao đổi với Cộng Sản Bắc Việt và sẽ cố gắng
giúp Hà Nội thoát khỏi tình trạng đói kém do đang bị cô lập với thế giới bên
ngoài và phải sống bằng viện trợ chu cấp mọi thứ bởi Bắc Kinh để đến nỗi buộc
lòng phải đi theo đường lối Đấu Tố của Mao Trạch Đông khiến hai trăm ngàn dân
oan bị giết chỉ trong vài năm.
Cộng Sản Hà Nội lưỡng lự trước nước cờ táo bạo này
của ông Ngô Đình Nhu vì biết rõ những cam kết mà Việt Nam Cộng Hòa đưa ra rất
thật lòng dựa trên sự ổn định phát triển kinh tế của miền Nam Việt Nam trong
suốt gần chín năm sau hiệp nghị Genève 1954.
Khi tình báo Hoa Kỳ liên tục gửi tín hiệu cho
Washington biết về «mối tình Maneli» động
trời này của hai anh em ông Diệm, Tổng Thống Kennedy vô cùng tức giận vì ông
cho rằng, đây là một sự «phản bội tàn
nhẫn.» Tòa Bạch ốc từ đó quyết tâm loại bỏ hai anh em ông Diệm ra khỏi
quyền lực bằng mọi giá.
Thế nhưng mười năm sau, nước Mỹ lại áp dụng y chang
kế sách của ông Nhu, Henry Kissinger thất hứa với chính phủ Nguyễn Văn Thiệu, đi
đêm với Chu Ân Lai làm cho Việt Nam mất quần đảo Hoàng Sa và thất thủ hoàn toàn
sau đó; dẫn đến cả triệu thường dân Campuchia bị Cộng Sản sát hại, trên hai
triệu người Việt bị tan nhà nát cửa và tù tội để có được một hòa bình trong
nhục nhã. Đây mới đúng là một sự «phản
bội tàn nhẫn» như Tổng Thống Kennedy đã từng thốt lên trước đó.
2. Tại sao lại gọi là «mối tình Maneli» ?
Maneli là họ của ông Mieczysław Maneli, một người Ba
Lan được cho là sanh vào ngày 22 tháng Giêng năm 1922 tại Miechów và mất vào
vào ngày 9 tháng Tư năm 1994 tại New York, Hoa Kỳ. Ông là đại diện cho Ba Lan
trong Hội Đồng Giám Sát Hiệp Nghị Geneva 1954 về Việt Nam, có tên tiếng Anh là «the International Commission for Supervision
and Control in Vietnam,» gọi tắt là ICC hay ICSC. Hội đồng này gồm ba quốc
gia, một thuộc thế giới tự do là Canada, một thuộc khối Cộng Sản là Ba Lan và
một thuộc khối Không Liên Kết là ấn Độ..
Chính phủ Cộng Sản tại Ba Lan hoàn toàn không có chủ định
can thiệp sâu rộng vào nội tình chính trị của Việt Nam lúc bấy giờ nhưng vì Hà
Nội cần Ba Lan làm cầu nối ngoại giao độc lập khỏi sự kềm tỏa của Trung Quốc để
tìm hiểu thêm ý định chiến lược của hai anh em ông Diệm. Cho nên, Maneli chỉ
ráng đóng vai trong của một sứ giả, truyền đạt những thông điệp cần thiết từ Hà
Nội, từ Moscow đến với hai anh em ông Diệm-Nhu và ngược lại. Tuy nhiên, vòng
xoáy chính trị giữa Moscow – Hà Nội – Sài Gòn – Ấn Độ – Hoa Kỳ khiến ông Maneli
ngày càng bị lôi cuốn sâu vào nội tình Việt Nam.
Hoa Kỳ theo dõi chặt chẽ các chuyến đi ngoại giao của
Maneli tới Hà Nội Sài Gòn để hiểu rõ thêm ý đồ chiến lược của hai anh em Diệm
Nhu. Từ đó, cái tên «mối tình Maneli»
(«Maneli Affair») được hình thành.
Kết cục của «mối
tình Maneli» là Tổng Thống Ngô Đình Diệm và ông Nhu điều bị giết sau vụ đảo
chánh ngày 1 tháng 11 năm 1963. Người bật đèn xanh cho cuộc đảo chánh dẫn đến
cái chết của Tổng Thống Diệm là Tổng Thống Hoa Kỳ, John F. Kennedy, sau đó cũng
bị ám sát bí hiểm không đối chứng trong cùng một tháng cùng năm. Tại Hà Nội,
phe Lê Duẩn cũng lên thay thế quyền hành của ông Hồ, của ông Đồng và Tổng Bí Thư
Đảng Liên Xô, Khrushchev, người ủng hộ lập trường Việt Nam trung lập của ông
Diệm cũng bị truất phế bởi phe đầu đá Brezhnev ngay vào năm 1964.
Riêng Mieczysław Maneli, ông xin tỵ nạn chính trị tại
Hoa Kỳ vào thập niên 1980 và sống tại xứ sở này cho tới ngày ông mất.
3. Nội tình của Vụ Maneli «Mối tình Maneli»
Không cách gì có thể trình bày hết được chi tiết và cũng
không thể nào tóm gọn các chi tiết bên trong của «mối tình Maneli» chỉ qua một bài viết ngắn ngủi vì mỗi chi tiết điều
có ý nghĩa vô cùng quan trọng liên quan đến lịch sử bi đát của Việt Nam Cộng
Hòa, một quốc gia coi trọng tình tự dân tộc lên trên mọi chủ nghĩa, mọi tôn
giáo, dẫn đưa đến tính mạng của gia đình Tổng Thống Ngô Đình Diệm, kể cả tính
mạng của Tổng Thống Kennedy, cũng như liên quan đến kế hoạch «phế mã tranh tiên» của Hoa Kỳ làm toàn
bộ khối Cộng Sản bị sa lầy trong chiến thắng quân sự mà rồi bị kiệt quệ và chia
rẽ dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn tại Âu châu.
Tuy nhiên, một điều quan trọng nhất tạo sửng sốt cho
mọi nhân vật có liên quan và khiến không ai có thể ngờ tới được nếu biết rõ
tình tiết của «mối tình Maneli» là đích
thân Tổng Thống Ngô Đình Diệm cam kết sẽ trục xuất Hoa Kỳ ra khỏi miền Nam Việt
Nam ngay lập tức nếu Cộng Sản Bắc Việt chịu bãi binh và cùng đồng ý nắm tay với
ông tham gia khối các nước Không Liên Kết do Ấn Độ chủ xướng.
Thái độ dứt khoát né tránh chiến tranh ý thức hệ tạo
bởi hai siêu cường Liên Xô – Hoa Kỳ có Trung Quốc tham dự của Tổng thống Diệm
làm sửng sốt không những Hà Nội mà ngay đến cả Moscow cũng bàng hoàng.
Moscow toan tính rằng việc trung lập hóa Việt Nam sẽ rất
hay vì cùng một lúc xóa bỏ ảnh hưởng vô cùng sâu rộng của Cộng Sản Trung Quốc
lên Hà Nội và hất Hoa Kỳ ra khỏi Sài Gòn mà không cần súng đạn. Việt Nam từ đó
sẽ theo liên minh Ấn Độ vốn có đường lối ngoại giao cởi mở đối với Liên Xô. Từ đó,
Liên Xô có thể gián tiếp ảnh hưởng lên Việt Nam thông qua Ấn Độ; dù sao, Ấn Độ
vẫn đáng tin cậy hơn là Cộng Sản Trung Quốc, theo cách nhìn của Khrushchev,
Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản Liên Xô lúc bấy giờ.
Riêng về Cộng Sản Hà Nội, mở cửa qua lại kinh tế với
Việt Nam Cộng Hòa là một điều không thể được vì cả miền Bắc vẫn còn đang run sợ
Đấu Tố và sẵn sàng ồ ạt bỏ Hồ Chí Minh nếu có thông thương với miền Nam Việt
Nam. Cho nên, Cộng sản Hà Nội muốn kéo dài nỗ lực trung lập Việt Nam của hai
anh em ông Diệm để Hoa Kỳ có thì giờ loại bỏ ông Diệm ra khỏi quyền lực dù biết
rằng Moscow ủng hộ đề nghị này. Hơn nữa, Cộng Sản Hà Nội trong đó có cả Hồ Chí
Minh không đủ can đảm để qua mặt Bắc Kinh như ông Diệm cương quyết qua mặt Hoa
Kỳ. Đối với ông Diệm, quốc gia vẫn là trên hết nhưng đối với Cộng Sản Hà Nội
thì chủ nghĩa Mác Lê, quan trọng hơn tương lai quốc gia.
4. Hệ lụy của Vụ Maneli «mối tình Maneli»
Sau khi «mối
tình Maneli» tan vỡ, dân tộc Việt Nam đã phải đổ máu cho chiến thắng của
chủ nghĩa Cộng Sản.
Kết thúc cuộc chiến tranh ý thức hệ phi lý, vô nghĩa
này, dân tộc Việt Nam chẳng còn gì ngoài câu nói đau thương của Tổng Thống
Nguyễn Văn Thiệu: «Đừng nghe những gì cộng sản nói mà hãy nhìn những gì cộng sản làm!»
Thông qua «mối tình Maneli», Vụ Maneli các sử gia sẽ thấy ngay được tấm lòng yêu nước của hai anh em ông Diệm. Đối với hai ông, «quốc gia là trên hết!» Hai ông đã cố gắng tìm đủ mọi cách để cho đất nước có hòa bình dân chủ và độc lập, bất chấp hy sinh tính mạng. Việt Nam sau này sẽ lại quay về với con đường Việt Nam Cộng Hòa mà hai ông đã khởi xướng, và nhìn lại hình ảnh của hai ông như là điểm tựa của một niềm tin, đó là Tình thần quốc gia Việt Nam Cộng Hòa không bao giờ chết !
Đàn Chim Việt
18/6/2015
———————————————–
Phụ Chú:
Xin trình bày 3 điện tín bí mật của Maneli gởi về cho
Bộ Trưởng Ngoại Giao Ba Lan (Spasowski) như là một bằng chứng trong muôn ngàn
bằng chứng hiện có về sự liên hệ của ông Ngô Đình Nhu trong «mối tình Maneli» khi qua mặt Hoa Kỳ thương
thuyết với khối Cộng Sản cho hòa bình tại Việt Nam.
Sau đây là nội dung 3 bức điện tín đã được dịch sang
tiếng Anh:
I./ SECRET TELEGRAM FROM MANELI (SAIGON) TO SPASOWSKI
(WARSAW), 30 AUGUST 1963
Ciphergram No. 11266
From…Saigon……dispatched on 8.30.63 at 12:00 hours ……..
received on 9.1.63 at 9:20 hours Came in to the Decoding Department…9.1..63 at
16:40
During the reception at the Ministry of Foreign
Affairs, the Italian and French ambassadors arranged my meeting with Mr. Nhu.
He welcomed me with ostentatious kindness. He said that Poland, after France,
was the second most respected and well – known country [in Vietnam] and he
invited me for a talk.
Tovmassian recommends that I go.
No. 393
Deciphered on 9.2.63 at 18:15 hours Deciphered by
Szopa, checked by Bakunowicz
[Source: AMSZ, Warsaw, 6/77, w-102, t-625, obtained
and translated by Margaret Gnoinska.]
II./ SECRET TELEGRAM FROM MANELI (SAIGON) TO
SPASOWSKI (WARSAW), 31 MAY 1963
Ciphergram No. 7353
From…Saigon……dispatched on 5.31 at 10:00
hours……..received 6.1 at 9:58 hours…… Came into the Decoding Department…6.1. at
14:30
I am reporting further results of the consultations
in Hanoi.
The conversation with the Premier [Pham Van Dong] was
planned for one hour. On his initiative, it lasted two hours. The issue of the
development of the Diem – US spat was discussed in detail. He presented his
own, not abridged, assessment. Once again, he expressed his will to comply with
the Geneva Accords. As far as the South is concerned, the formula of wide
neutral coalition government still applies. As to the question of who is to
make up the right and the center, he replied: This will crystallize itself, the
presence of certain people from the Diem regime is not out of the question. The
people of the right will only be a fiction for the countries abroad, without a
significant influence on governing. It is true that the Laotian example did not
work out – this does not matter. The change in government in the South will
happen after military defeats. Only then will the
Americans and Diem be forced to participate in an
international conference. In exchange for the neutrality of the South, the
North will comply with the Geneva Accords.
The Minister of Foreign Affairs asked to relay to
those interested in the South that they wanted to begin cultural [exchanges]
and trade (rice, coal) before political settlements [were reached]. Both
strongly asked that the probes be expanded, which is mentioned in the previous
no. 255.
The Premier was saying almost the same thing during
my previous visit, as if nothing changed on their end. He emphasized the work
of the Poles for Vietnam. He used the word «socialist
camp,» talking about the role of the USSR; he did not mention China even
once. Ambassador Tovmassian was very pleased with these statements of the
Premier.
The formula along the line of 1954 is more strongly
evident in all the reports. The Chinese Ambassador was talking about the new
Dien Bien Phu, and the Minister of Foreign Affairs about the defeat in Algeria.
Ambassador Tovmassian found out, unofficially, that they were planning to
organize a 500 thousand men army in the South by 1965. The costs of maintenance
were paid by the Chinese, and the rest came from local sources. The high degree
of participation of the Chinese is a surprise to Cde. Tovmassian.
The special intelligence gathered for us regarding
the battles in the South confirms our assessment relayed in a report: the
balance of forces. They admitted defeat, but they still maintain that they
control 75 percent of the territory and 50 percent of the population, even
though certain changes have occurred as to the spheres of influence.
No. 262
Deciphered on 6.1. at 9:00 hours
Deciphered by Jochimek, signed by Fiutowski
/-/ Maneli
[Source: AMSZ, Warsaw, 6/77, w-102, t-625, obtained
and translated by Margaret Gnoinska.]
III./ SECRET TELEGRAM FROM MANELI (HANOI) TO
SPASOWSKI-MORSKI (WARSAW), 11 MARCH 1963
Ciphergram No. 3175
From…Hanoi…..dispatched on 03.11. at 12:00 Hours ……..received
on 03.12. at 12:21hours… Came in to the Decoding Department… 03.12.63. at 14:30
page56, image 3160, page56 image3320.
Conducted lengthy conversations with Prime Minister
[Pham Van Dong] and [Soviet Ambassador] Tovmassian.
Synthetic139 conclusions are as follows:
1) The Prime Minister underscored several times that
their policy regarding general Vietnam matters entirely corresponds with
[those] of Moscow and Warsaw, that they want consistent execution of the Geneva
Accords, that this is actually the neutralization of which [Indian Prime
Minister Jawaharlal] Nehru and [US Ambassador to India John Kenneth] Galbraith
were speaking.
They considered and continue to consider the Geneva
Accords as beneficial, [and] they do not want any foreign [military] bases or
military alliances anywhere in Vietnam.
2) We assess this statement, together with Mikołaj
[the Soviet embassy] as a real consent to something along the lines of
neutralization also of the North under the condition that some other
terminology be used.
2) The aim of struggles in the North, the Prime
Minister said, is to aspire to establish a government based on a wide
democratic range like the Laotian type.
The intensification of the struggles should lead to
an international conference. I reminded [him] of the statement of Goburdhun
that the Americans could withdraw only under the circumstances of saving face.
He replied that he appreciated this necessity and that the Poles would surely
find some intelligent formula [to solve this problem].
3) I am to present the following matters during the
sessions of the commission [ICC]:
1. a) introduction of weapons based on weekly reports
of permanent groups
2. b) chemical warfare
3. c) provocations [conducted by] the South in the
demilitarized zone.
4) In case of counter-accusations about the sabotage,
I am to express consent for the creation of a mobile group which would conduct
a full investigation with the participation of communication officers from both
sides. Goburdhun told me that proving the sabotage by legal [court] channels is
impossible
5) Tovmassian informed me that the Chinese pressured
[the DRV] to cause incidents in the demilitarized zone, but Secretary Le Duan
decisively opposed this while stating that they wanted to show the world their
good will. I add that based on the information and opinions of our officers one
can recognize that there were attempts to cause incidents in the
[demilitarized] zone by the North. They also acted ambiguously in Haiphong. I
will relay details of these matters, as well as further results of
consultations, later.
/-/ MANELI
No. 94
Deciphered on 03.12. 18:30 hours
Deciphered by Miaśkiewicz, checked by Bakunowicz
[Source: AMSZ, Warsaw, 6/77, 1963: w-96, t-1368,
obtained and translated by Margaret Gnoinska.]
Mieczysław Maneli, một người Ba Lan được cho là sanh
vào ngày 22 tháng Giêng năm 1922 tại Miechów và mất vào vào ngày 9 tháng Tư năm
1994 tại New York, Hoa Kỳ. Ông là đại diện cho Ba Lan trong Hội Đồng Giám Sát
Hiệp Nghị Geneva 1954 về Việt Nam, có tên tiếng Anh là «the International Commission for Supervision and Control in Vietnam,»
No comments:
Post a Comment