Tiểu sử Tổng thống Ngô Đình Diệm

 

Tiểu sử Tổng thống Ngô Đình Diệm
(1901-1963)

https://www.facebook.com/pheronguyen.vankhai/posts/pfbid0Ma3Lumx91gTCxfW2dENh5XY1KwonEAujeEKEnG3YRk4zCsbYrpUJeBWKZbYrXiJFl

Lm Phêrô Nguyễn Văn Khải DCCT

Nhiều người chỉ nghe nói ông Diệm là Thủ tướng của Quốc gia Việt Nam vào năm 1954 và làm Tổng thống VNCH từ năm 1955 cho đến khi bị giết chết vào năm 1963 mà không biết ông là ai và ông làm những gì trong những năm tháng trước đó. Trong khi chờ đợi một bản tiểu sử đầy đủ và chi tiết, tôi ghi lại ra đây cách vắt tắt cuộc đời và sự nghiệp của ông theo diễn tiến thời gian.

o0o

1901: Ngày 03/01/1901, tức ngày 13/11 năm Canh Tý 1900, Tổng thống Ngô Đình Diệm được sinh ra tại làng Đại Phong, xã Xuân Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.

1906-1916: Ông học tại nhà với thân phụ của ông là Ngô Đình Khả và sau đó ông học tiểu học và trung học tại Trường Pellerin của các Sư huynh Lasan Huế.

1916-1918: Ông học tại Trường Quốc học Huế, đồng thời học thêm Hán văn và tiếng Latin. Năm 1918, ông tốt nghiệp Á khoa và được Pháp cấp học bổng du học nhưng ông chối từ, vì muốn ở lại Việt Nam để phục vụ dân nước.

1918-1921: Sau một thời gian ngắn dạy học tại Trường Quốc học-Huế, ông đã theo học tại École de Droit et d’Administration de Hanoi (Trường Luật pháp và Quản trị hành chính Hà Nội) và tốt nghiệp Thủ khoa vào năm 1921.

1921-1922: Ông được bổ nhiệm về phục vụ tại Thư viện Hoàng gia, Huế.

1922-1925: Ông được bổ nhiệm làm Quyền Tri phủ huyện Hương Thủy, ít tháng sau ông được bổ nhiệm làm Tri huyện Quảng điền.

1925-1927: Ông làm Tri phủ Hải Lăng- một huyện lớn và đông dân hơn các huyện ông làm Tri phủ trước đó.

1927-1930: Ông làm Quản đạo tỉnh Ninh Thuận. (Quản đạo là chức vụ quan trọng nhất trong số các viên chức hàng đầu của một Tỉnh).

1930-1933: Ông làm Tuần vũ tỉnh Bình Thuận. (Tuần vũ là một chức vụ tương đương với chức Tỉnh trưởng sau này).

1933: Bộ Trưởng-Thủ Tướng và từ chức: Năm 1933 khi mới 32 tuổi, ông đã được Vua Bảo Đại bổ nhiệm làm Thượng thư Bộ Lại, tương đương Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Ông cũng làm Tổng Thư ký Hội đồng Canh tân Đất nước, một vai trò gần như chức vụ Thủ tướng sau này. Mấy tháng sau, ông rũ áo từ quan để phản đối người Pháp vì các đề án canh tân đất nước của ông không được chấp thuận.

1933-1944: Ông sống tại Huế. Tự học tập và nghiên cứu. Tích cực gặp gỡ và trao đổi với các nhà yêu nước và các trí thức trong ngoài nước để mưu tìm độc lập cho dân tộc. Một trong những người mà ông hay gặp gỡ, trò chuyện và trao đổi nhất là Cụ Phan Bội Châu. Ông cũng khởi xướng và lãnh đạo một Phong trào Phục hưng Đại Việt. Lo ngại trước ảnh hưởng và vai trò của ông về chính trị tại Việt Nam, người Pháp đã mưu toan bắt ông đưa đi đầy bên Lào; tuy nhiên, ngày 12.07.1944 người Nhật đã giúp ông trốn thoát vào Sài Gòn.

1945-1946: Việt Minh cướp chính quyền, Đồng Minh vào Việt Nam giải giới Nhật. Từ Sài Gòn ông tìm đường ra Huế. Khi đến Tuy Hòa, ông bị Việt Minh bắt giữ. Ông bị giải ra Hà Nội. Tại đây, ông Hồ Chí Minh mời ông cộng tác trong Chính phủ VNDCCH, song ông từ chối và chất vấn ông Hồ Chí Minh về việc ông đã cho giết người anh cả của ông là ông Ngô Đình Khôi, Tổng đốc Quảng Nam và cháu ông là Ngô Đình Huấn. Bằng cách ứng xử khôn ngoan và bản lĩnh, cuối cùng ông Hồ Chí Minh đã phải trả tự do cho ông.

Sau khi được tự do, ông đến tạm trú tại Tu viện Dòng Chúa Cứu Thế Thái Hà, Hà Nội. (Tòa Tu viện này ngày nay đã bị nhà nước chiếm làm Bệnh viện Đống Đa). Tháng 4 năm 1946, ông vào sống tại Sài Gòn, tiếp tục gặp gỡ các nhà yêu nước, gầy dựng các mối quan hệ với nhiều người trong ngoài nước để mưu tìm độc lập cho dân tộc. Cũng có giai đoạn ông sống với Đức cha Ngô Đình Thục, anh ông, khi ấy đang làm Giám mục Vĩnh Long.

1947: Ông thành lập Mặt trận Quốc gia Thống Nhất nhằm đấu tranh giành độc lập cho Việt Nam. Cũng năm 1947 ông sang Trung Quốc thăm Tưởng Giới Thạch và nghiên cứu cuộc chiến Quốc-Cộng ở đây. Ông cũng đến Hong Kong hai lần để gặp vua Bảo Đại. Lần đầu ông khuyên Nhà Vua nên về nước lập Chính phủ Quốc gia để thúc đẩy nhanh hơn tiến trình độc lập cho dân tộc trong khi cuộc đàm phán giữa Pháp và Việt Nam tại Fontaineblau thất bại. Lần hai khuyên can Nhà Vua đừng ký vào Bản Thể chế kèm theo Tuyên Ngôn Vịnh Hạ Long.

1948: Khoảng đầu tháng 5, Vua Bảo Đại lần nữa, mời ông đứng ra thành lập chính phủ. Ông từ chối, vì có ý định dâng mình cho Chúa trong đời sống tu hành.

1948-1949: Ông trở lại Sài Gòn và tiếp tục thúc đẩy phong trào giành độc lập qua các cuộc gặp gỡ và qua các hoạt động của Mặt Trận Thống Nhất.

1950-1951: Ông nỗ lực thành lập một phong trào xã hội Kitô giáo bất chấp sự phá hoại của chính quyền thực dân và chính quyền Việt Minh. Ông đi hành hương Roma nhân dịp Năm Thánh 1950 và đi Nhật Bản gặp Kỳ Ngoại Hầu Cường Để và tìm hiểu cuộc tái thiết nước Nhật sau chiến tranh.

1951-1953: Ông sang Hoa Kỳ và cư trú tại Chủng viện Lakewood, New Jersey, nghiên cứu lịch sử, thần học và triết học. Ông cũng gặp gỡ và giao tiếp với một số người thuộc giới trí thức, cũng như một số nhân vật tôn giáo và chính trị Hoa Kỳ.

1953-1954: Từ Mỹ ông về Pháp để nghiên cứu tình hình chính trị và khả năng mưu tìm độc lập cho Việt Nam. Ông cũng gặp gỡ nhiều người Việt Nam đang học tập và sinh sống tại Pháp để bàn tính chuyện cứu nước. Tuy nhiên, cuối cùng ông đã vào tu tại Đan viện Thánh Anrê, Dòng Biển Đức, thuộc vùng Flandre, nước Bỉ. Ông đã khấn làm thầy trợ sĩ tại đây vào ngày 10 tháng 2 năm 1954, hoàn thành ước nguyện dâng mình cho Chúa mà ông đã có từ khi mới 15 tuổi.

1954-1955: Thủ Tướng Chính Phủ Quốc Gia Việt Nam. Trong lúc Hội Nghị Geneve về vấn đề Đông Dương đang diễn ra thì một lần nữa ông được vua Bảo Đại mời về Việt Nam thành lập chính phủ. Ông trả lời rằng ông đã đi tu. Tuy nhiên, sau khi Nhà Vua kêu gọi lòng ái quốc của ông và nói rằng ông không có quyền từ chối lời đề nghị của Nhà Vua trước sự hưng vong của đất nước, thì ông nhận lời vác Thánh Giá. Ông đã ngước nhìn Thánh Giá Chúa, cầu nguyện và đã thề hứa trước Chúa rằng ông sẽ cố gắng giữ vững đất nước mà Nhà Vua trao cho ông. Ngày 26.06.1954 ông trở lại Sài Gòn. Ngày 07.07.1954 ông nhận chức Thủ Tướng.

1955-1963: Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa: Trước đòi hỏi của tình hình bảo vệ và xây dựng đất nước, đồng thời nhằm chặn đứng các mưu toan giải tán chính phủ do ông đứng đầu, ông đã cho tổ chức cuộc trưng cầu dân ý ngày 23.10.1955. Kết quả người dân Việt Nam đã chọn ông Ngô Đình Diệm làm người đứng đầu đất nước thay cho vua Bảo Đại. Từ đấy Ngô Đình Diệm trở thành người sáng lập nền Cộng hòa Đệ nhất và trở thành Tổng thống của nước Việt Nam Cộng Hòa.

NGÀY 1 THÁNG 11 NĂM 1963: bất chấp sự ủng hộ của Bộ Quốc phòng, một số viên chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, vì nông nổi và kiêu ngạo, nhất là vì ác cảm với ông Ngô Đình Diệm, đã giật dây cho một số tướng lãnh nhiều tham vọng, nhưng ít tài năng và vô đạo đức tiến hành đảo chính. Sáng 2 tháng 11 năm 1963, họ đã giết chết ông cùng em của ông là Ngô Đình Nhu một cách dã man và thảm khốc sau khi hai vị vừa cầu nguyện ở nhà thờ Thánh Phanxicô Chợ Lớn.

Lời ông nói tại Quốc Hội VNCH trước khi chết vài tháng:

«Tôi không phải là thần thánh. Tôi chỉ là một người bình thường. Tôi chỉ biết thức khuya dậy sớm làm việc, một lòng hiến dâng đời tôi cho đất nước và dân tộc.

Chế độ này tuy còn nhiều khuyết điểm, cũng còn hơn nhiều chế độ khác. Người ta chê là độc tài, nhưng chỉ sợ còn những thứ độc tài khủng khiếp hơn.

Rồi kết thúc bài phát biểu ông nói: Tôi tiến hãy theo tôi. Tôi lùi hãy giết tôi. Tôi chết hãy nối chí tôi».

Công đức của ông đối với VNCH: «Tổng thống Ngô Đình Diệm đã đưa “Việt Nam từ một đất nước lệ thuộc vào thực dân Pháp đã trở thành một quốc gia có đầy đủ chủ quyền và độc lập thực sự.

Ông đã biến một vùng đất đầy bất ổn vì nạn sứ quân, bằng đảng, đầy đổ vỡ tang thương vì chiến tranh hỗn loạn, vì sự phá hoại quy mô của Việt Cộng, thành một quốc gia có kỷ cương, ổn định và an bình.

Ông đã chuyển một đất nước theo chế dộ quân chủ phong kiến thành một quốc gia có một thể chế cộng hòa và một bản hiến pháp dân chủ tiến bộ, nhưng đồng thời duy trì được một cơ cấu chính quyền mạnh, đầy đủ uy quyền quốc gia, phù hợp với hoàn cảnh của một đất nước mới thu hồi độc lập, đủ sức chống lại những thế lực phản động của Thực dân, Cộng sản, Phong kiến và tình trạng chậm tiến cùng chia rẽ tồn tại trên đất nước». (TS. Nguyễn Anh Tuấn, Chính quyền Ngô Đình Diệm 1954-1963).

Lm. Phêrô Nguyễn Văn Khải DCCT
(California 2019-Paris 2023)